“Tijdens de coronapandemie heb ik in mijn omgeving meerdere mensen zien radicaliseren. Dit fenomeen was mij redelijk onbekend, maar bleef me fascineren. ” 

 - Bas F. Jansen

De korte roadtrip film Fortuna onderzoekt het raakvlak tussen spiritualiteit en radicalisering. De film is geschreven door Bas F. Jansen, een schrijver en regisseur uit het zuiden van het land en wordt geproduceerd door productiehuis Brand. Hoewel hij al een aantal jaren bezig was met verschillende vormen van dit verhaal is dit project eind 2023 pas echt van start gegaan. Een belangrijke stap hierin was het benaderen van Brand. en het verzamelen van middelen om deze film werkelijkheid te maken. In september van 2024 is het verdiepende onderzoek naar radicalisering voor deze film gestart met een bijdrage van Fonds ZOZ, een subfonds van het Cultuurfonds.
Het resultaat van het onderzoek is te lezen onder het kopje onderzoek.

De film bestaat op dit moment uit een scenario van ongeveer negen pagina's waarbij de uiteindelijke film ongeveer twaalf minuten zal duren. Naast de betrokken crew (zie hieronder) krijgen we inhoudelijke scriptcoaching van dramaturg Marc Veerkamp. Voor nu is onze focus op het verzamelen van middelen om deze film werkelijkheid te maken.

In de nasleep van een wereldwijde crisis trekken Merel (24) en haar beste vriendin Fleur (29) in een busje door Europa, op zoek naar een nieuw begin. Wat begint als een onbezorgde roadtrip verandert al snel in een reis vol onzekerheid wanneer Fleur, aangetrokken door een mysterieus ecodorp in Portugal, steeds radicalere overtuigingen begint te uiten. Merel is verstrikt geraakt in Fleurs idealistische visie maar begint steeds meer te twijfelen terwijl ze worstelt met schuldgevoel over de relatie met haar moeder. De twee vrouwen ontmoeten onderweg figuren met schimmige motieven en worden geconfronteerd met vragen over vertrouwen, vrijheid en persoonlijke verantwoordelijkheid. Naarmate de spanning tussen hen oploopt, ontdekt Merel dat er achter Fleurs plannen meer schuilt dan ze dacht.

Zoals in het citaat bovenaan deze pagina te lezen is ben ik, Bas F. Jansen, tijdens de coronapandemie in aanraking gekomen met mensen die in korte tijd radicaliseerden. In een tijdsspanne van slechts een paar maanden veranderden ze, met name door de onzekerheid en het sociale isolement, van progressieve jongeren tot aanhangers van allerlei complottheorieën. Dit ging gepaard met conservatief en xenofoob gedachtengoed. In eerdere films heb ik geprobeerd het gevoel van vervreemding te behandelen omdat dit iets is waar ik zelf angst voor heb. Iemand die je denkt te kennen is ineens onherkenbaar.
Na een aantal jaren met dit idee rond te lopen en verschillende versies van een verhaal rondom dit themate schrijven ben ik dan nu eindelijk tevreden met de manier waarop ik dit thema wil belichten.
Er is ook veel verandert aan het verhaal.
Waar ik eerst het radicaliseringsproces van de hoofdpersoon wilde belichten ben ik uiteindelijk vooral gaan kijken naar de balans tussen religie en conspiracy. Dit is een belangrijk onderwerp omdat vooral tijdens de pandemie een hoop jongeren in aanraking gekomen zijn met deze complottheorieën. Maar niet iedereen hapt. Niet iedereen is vatbaar voor desinformatie.

Daar slaat de titel ook op: Fortuna, de godin van geluk, toeval en het lot. Niet alleen voor de karakters in de film, maar ook voor mensen radicaliseren. Hoe jouw leven loopt en of je radicaliseerd is naar mijn mening voornamelijk bepaald waar je geboren wordt, welke normen en waarden je meekrijgt en hoe je door anderen behandelt wordt.
Het doel van deze film is dan ook het bespreekbaar maken van het thema radicalisering en vooral ook meegeven dat dit een probleem is dat te maken heeft met de omstandigheden waar mensen mee te maken hebben. Veel informatie die ik vooraf aan het onderzoek vond had te maken met religieuze radicalisering en dan met name rondom de Islam. Ik hoop bij te dragen aan het doorbreken van dit stereotype en impact te maken op de doelgroep die het meest kwetsbaar is voor radicalisering: jongeren.
Mijn persoonlijke groei als filmmaker stond bij de aanvang van dit project ook hoog op mijn lijstje. Ik wilde groeien in het schrijven over onderwerpen die mij persoonlijk aan het hart gaan zonder belerend te zijn.

Na tientallen versies te schrijven van dit scenario, waarbij ik soms overnieuw begon of soms kleine aanpassingen maakte, ben ik nu tevreden met de balans tussen bespreekbaar en entertainen.

Wie maakt Fortuna?

Bas F. Jansen is een beeldmaker uit het zuiden van Nederland. Hij begon zijn carrière als regisseur van videoclips, maar heeft de laatste jaren zijn focus steeds meer verlegd naar het maken van narratieve films. In zijn projecten verwerkt hij persoonlijke ervaringen en ideeën over het leven en werkt hij met thema’s zoals familie, verlies en vertrouwen, en oerangsten zoals isolatie en vervreemding. Inmiddels werkt hij ook als docent storytelling in het middelbaar beroepsonderwijs, en blijft hij naast zijn films ook nog bezig met videoclips, waarin hij probeert onderwerpen te tonen die hem aan het hart gaan.

Brand. heeft een portfolio met producties van korte films zoals Hemels Leven (2019) en Waar De Boom Gevallen Is (2021), tot videoclips voor internationale artiesten zoals Mike Williams (Down The River, 2023). Ook werkten ze aan internationale projecten voor merken als Hugo Boss en Armani Beauty tijdens stage in het buitenland. Vanaf 2022 werken ze intensief samen met regisseur Bas F. Jansen. Met deze expertise en meer dan een jaar aan betrokkenheid bij zijn visie, zoals het project Fortuna, zijn zij de ideale partner voor het uitvoeren van deze productie. www.brand.film

Daan de Graaff heeft met een grote passie voor narratieve verhalen een ruim portfolio opgebouwd waarin zijn kennis en visie samenkomen, zoals in Waar de Boom Gevallen Is (2022) en de internationale productie Up the River (2024) uitgebracht op Amazon. Daan heeft hiernaast nog meerdere fictie projecten op zijn naam zoals Hemels Leven (2020) en Het Nu (2021). Hiernaast is Daan ook actief als cinematograaf in commercials en korte documentaire projecten. Mede dankzij deze brede ervaring is Daan een belangrijke creatieveling voor het project Fortuna. www.daandegraaff.com 

Patrick Thompson, een ervaren filmmaker sinds 1998, was gedurende 9 jaar Hoofd van de Filmafdeling bij SAE Nederland, waar hij diverse studenten opleidde voor carrières in de film industrie. Hij leidt momenteel de Rotterdam Writers' Rooms, een programma dat minderheid schrijvers ondersteunt bij het ontwikkelen van scripts. Patrick’s werk weerspiegelt een diepe toewijding aan het bevorderen van diverse stemmen in de creatieve kunsten en het waarborgen van gelijke toegang tot professionele kansen voor ondervertegenwoordigde gemeenschappen.